تحلیلی بر تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی با تأکید بر زلزله (مطالعۀ موردی: دهستان حومۀ شهرستان لامرد)

Authors

  • فاضل حاجی زاده کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
  • مصطفی ایستگلدی استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه زابل، زابل، ایران
Abstract:

وقوع مخاطرات طبیعی از جمله سیل و زلزله در سکونتگاه‌های انسانی آسیب‌های جبران‌ناپذیری در پی دارد. از این‌رو در زمینۀ کاهش تأثیرات آن، توجه به رویکرد تاب‌آوری مطرح شده است. پژوهش حاضر در پی سنجش و ارزیابی تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی دهستان حومۀ شهرستان لامرد است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری شد. جامعۀ آماری پژوهش، روستاهای واقع در دهستان حومۀ شهرستان لامرد بود. 14 روستای دارای 20 خانوار و بیشتر به‌عنوان نمونه انتخاب شد و براساس روش کوکران، 355 سرپرست تعیین و به شیوۀ تصادفی ساده به تعداد خانوارهای روستایی توزیع و تکمیل شد. یافته‌های آزمون تی تک‌نمونه‌ای، نشان‌دهندۀ تاب‌آوری کم روستاهای تحت پژوهش است، به‌گونه‌ای که شاخص اجتماعی با میانگین 08/3 در بیشترین حد قرار دارد و شاخص‌های اقتصادی، زیرساختی و مدیریتی- نهادی به ترتیب پایین‌تر از حد میانگین آزمون (عدد 3) قرار دارند. در مرحلۀ بعد با استفاده از مدل تحلیل مسیر به بررسی تأثیر هر یک از شاخص‌های چهارگانه بر تاب‌آوری سکونتگاه‌ها پرداخته شد و مشخص شد که شاخص‌های اقتصادی و مدیریتی- نهادی به‌ترتیب با داشتن ضریب 361/0 و 282/0 بیشترین و کمترین ضریب تأثیر را در میزان تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی دارند. در پایان پژوهش به‌منظور تاب‌آور کردن روستاها، راهبردهای راهگشا متناسب با یافته‌های پژوهش ارائه شد. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیلی بر گذران اوقات فراغت جوانان در مناطق روستایی ایران ( مطالعه موردی: دهستان سیگار شهرستان لامرد)

اوقات فراغت، فعالیتی است که اعضای جامعه از اجبارهای محیط کار و الزامات زندگی، از طریق آن استعدادهای خود را توسعه بخشیده، شخصیت خود را گسترش می دهند.  با توجه به نتایج سرشماری سال 1390، نزدیک به 29 درصد از جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی می کنند و عمده ی آنها را کودکان و نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند و اگر به نیازهای فراغتی آنها پاسخ داده نشود و برنامه ریزی صورت نگیرد در آینده ای نه چندان دو...

full text

ازریابی شیوههای بازسازی سکونتگاههای روستایی بعد از سانحه زلزله با تاکید بر سرزندگی روستایی، مطالعه موردی: دهستان دستجرده- شهرستان طارم

بازسازی سکونتگاههای روستایی آسیب‌دیده از سوانح طبیعی بویژه زلزله یکی از مهم‌ترین رویکردهای مدیریت سانحه به شمار می‌آید و تلاش‌های صورت گرفته در این مرحله تاثیرات متعددی بر توسعه روستایی به طور خاص بر روی سرزندگی ساکنین دارد. به طور کلی سه سیاست عمده بازسازی از قبیل تجمیع، جابجایی و درجاسازی مورد استفاده برنامه‌ریزان قرار می‌گیرد هدف پژوهش‌ حاضر ارزیابی شیوه‌های بازسازی سکونتگا‌ههای روستایی بعد ...

full text

تحلیلی بر توزیع فضایی پایداری مسکن در سکونتگاه‌های روستایی ایران (مطالعۀ موردی: دهستان میانکوه، شهرستان اردل)

هدف از پژوهش کاربردی حاضر که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفت، بررسی وضعیت پایداری مسکن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی و توزیع فضایی پایداری مسکن در بین 23 روستای واقع در دهستان میانکوه شهرستان اردل است. جامعۀ آماری پژوهش، همۀ سرپرستان خانوار دهستان میانکوه بودند که در بین آنها از 270 نفر به‌صورت تصادفی پرسش شد. نتایج بررسی وضعیت پایداری اجتماعی و اقتصادی مسکن در محدودۀ تحت مطالعه ...

full text

تحلیلی بر گذران اوقات فراغت جوانان در مناطق روستایی ایران ( مطالعه موردی: دهستان سیگار شهرستان لامرد)

اوقات فراغت، فعالیتی است که اعضای جامعه از اجبارهای محیط کار و الزامات زندگی، از طریق آن استعدادهای خود را توسعه بخشیده، شخصیت خود را گسترش می دهند.  با توجه به نتایج سرشماری سال 1390، نزدیک به 29 درصد از جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی می کنند و عمده ی آنها را کودکان و نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند و اگر به نیازهای فراغتی آنها پاسخ داده نشود و برنامه ریزی صورت نگیرد در آینده ای نه چندان دو...

full text

سنجش سطح دانش مدیریت بحران مدیران محلی روستایی با تأکید بر زلزله مطالعة موردی: دهستان ‌گشت، شهرستان سراوان

بلایای طبیعی در طول تاریخ جزء گزیرناپذیر زندگی انسان بوده‌اند و در میان آنها زلزله از مخرب‌ترین بلایا در جهان و ایران به‌شمار می‌آید. این بلای طبیعی سالانه خسارت‌های جانی و مالی بسیاری به مناطق روستایی کشور ـ‌که آسیب‌پذیری‌شان بیشتر از مناطق شهری است‌ـ وارد می‌آورد. مدیران بهره‌مند از دانش و آگاهی می‌توانند نقشی اساسی در مدیریت بحران‌های طبیعی مانند زلزله داشته باشند و آسیب‌های ناشی از آن را به...

full text

تحلیل ریسک آسیب پذیری سکونتگاههای انسانی در برابر زلزله (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لامرد)

       یکی از مراحل برنامه­ریزی فضایی، شناسایی و رتبه بندی مخاطرات طبیعی و پیامدهای آن در مناطق مختلف جغرافیایی است. ضروری است که در این زمینه با اتخاذ رویکرد توسعه پایدار مبتنی بر مدیریت ریسک، به کاهش آثار نامطلوب مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی نیز اقدام شود. بر این مبنا در سال­های اخیر استفاده از روش های تصمیم­گیری چند شاخصه در مطالعات محیطی، گستره زیادی داشته است؛ بطوری­که در دهه­های اخیر، ک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 1

pages  67- 83

publication date 2018-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023